Tại VNSEA, những tiết học không chỉ gói gọn trong sách vở hay lý thuyết. Hãy thử hình dung: trong một lớp học tiểu học, các em học sinh đang chăm chú điều khiển một chiếc robot nhỏ do chính các em tự tay lắp ráp. Chiếc robot lần theo vệt sáng từ một cây đèn pin, chuyển hướng linh hoạt theo từng cú lia tay tinh nghịch. Cả lớp học bỗng hóa thành một “phòng thí nghiệm mini” – nơi diễn ra những khoảnh khắc khám phá đầy hứng khởi, đúng tinh thần giáo dục đổi mới sáng tạo bằng STEM mà VNSEA theo đuổi.
Đây không chỉ là một giờ học thú vị, mà còn là minh chứng cho cách tiếp cận hiện đại: học thông qua trải nghiệm, rèn luyện tư duy, phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và quan trọng nhất – nuôi dưỡng đam mê công nghệ ngay từ bậc tiểu học.
Khi robot trở thành người bạn trong lớp học
Không chỉ là món đồ chơi công nghệ, robot đang dần trở thành một phương tiện giáo dục hiệu quả. Thông qua các hoạt động như lắp ráp, lập trình, vận hành và cải tiến, học sinh phát triển tư duy phản biện, học cách làm việc nhóm, kiên nhẫn thử – sai – sửa, và đặc biệt là khả năng sáng tạo giải pháp.
Tại VNSEA, chương trình robot học đường được triển khai cho học sinh từ lớp 2 đến lớp 9. Học sinh không chỉ học cách điều khiển robot mà còn được hướng dẫn xây dựng robot sáng tạo trong lớp học, từ robot hỗ trợ giáo viên điểm danh, đến robot đo ánh sáng trong phòng để điều chỉnh đèn học tự động.
Sáng tạo robot dùng cảm biến ánh sáng – Bài học của tư duy kỹ thuật
Một trong những dự án nổi bật của chương trình AI Robotics là sáng tạo robot dùng cảm biến ánh sáng. Với chỉ một mạch Arduino, cảm biến quang điện và vài dòng lệnh lập trình, học sinh có thể chế tạo robot biết “theo đuôi ánh sáng”.
Nhưng điều đáng nói hơn là cách chương trình lồng ghép kiến thức vật lý (ánh sáng, phản xạ), logic lập trình (điều kiện, vòng lặp), kỹ năng thiết kế kỹ thuật và kỹ năng giao tiếp nhóm. Mỗi robot là kết quả của một chuỗi tư duy tích hợp – từ quan sát, giả thuyết, thử nghiệm đến cải tiến.
Robotics giúp hình thành tư duy phản biện
Khác với các bài học ghi nhớ truyền thống, việc học STEM bằng robotics đòi hỏi học sinh phải đặt câu hỏi, tự kiểm tra và phản biện chính sản phẩm của mình. Robot không hoạt động? Vì sao? Do phần cứng, phần mềm hay do cách nhóm phân chia công việc?
Chính sự va chạm giữa “ý tưởng” và “thực tế” là nơi tư duy phản biện bằng robotics được hình thành. Học sinh dần nhận ra, công nghệ không phải là công cụ thần kỳ, mà là một hệ thống đòi hỏi logic, kiên trì và hợp tác.
Robot có trí tuệ nhân tạo – Viễn tưởng đã trở thành bài học
Trong các lớp nâng cao tại VNSEA, học sinh được tiếp cận với robot có trí tuệ nhân tạo trong giáo dục. Những mô hình robot đơn giản nhưng được tích hợp AI như nhận diện giọng nói, phản ứng theo cử chỉ, hoặc điều hướng dựa trên học máy đã biến lớp học trở thành một “phòng nghiên cứu mini”.
Một học sinh lớp 7 đã thiết kế robot hướng dẫn viên mini: khi có người hỏi “phòng học số 1 ở đâu?”, robot sẽ phân tích âm thanh, xác định ý nghĩa và chỉ đường bằng giọng nói tổng hợp. Bài học không chỉ là lập trình – mà còn là hiểu người dùng, giải quyết bài toán thực tế và cải tiến giải pháp liên tục.
STEM không chỉ là học mà là sáng tạo
Giáo dục đổi mới sáng tạo bằng STEM không đơn thuần là thêm vài giờ lập trình hay robot vào thời khóa biểu. Đó là việc đặt lại câu hỏi: học để làm gì? Học để ghi nhớ, hay học để tạo ra thứ gì đó có ích, thực tế, đầy đam mê?
Trong những lớp học STEM như tại VNSEA, mỗi đứa trẻ được khuyến khích suy nghĩ như một nhà khoa học, hành động như một kỹ sư, giao tiếp như một người sáng tạo – tất cả bắt đầu từ việc lắp ráp một robot nhỏ, chạy theo vệt sáng đơn sơ.
