Chúng ta thường nghe rất nhiều về cuộc cách mạng 4.0, về “chuyển đổi số” trên báo đài. Nhưng… thực tế thì sao? Để mang một không gian công nghệ đúng nghĩa về một ngôi trường nằm xa trung tâm thành phố không phải là chuyện “nói là làm”.
Chà, ngẫm lại thì đây thực sự là một bài toán nan giải mà hàng nghìn ngôi trường tại Việt Nam đang đối mặt, chứ không riêng gì vùng sông nước Cà Mau. Hãy thử tưởng tượng: những cô cậu học trò THPT đang hừng hực khí thế với những ý tưởng về robot, về lập trình AI, nhưng khi bước vào phòng thực hành thì… thiết bị thiếu thốn, không gian cũ kỹ. Liệu đam mê có còn cháy bỏng? Đó chính là lý do mà mô hình phòng học STEM trở thành từ khóa, hay đúng hơn là một giải pháp sống còn để lấp đầy khoảng trống mênh mông giữa lý thuyết sách vở và thực tế sinh động.
Trong bài viết chuyên sâu này, tôi muốn mời bạn cùng “mổ xẻ” một Case Study điển hình: Dự án triển khai phòng học STEM tại Trường THPT trên địa bàn Cà Mau. Đây là dự án tâm huyết được thực hiện bởi Bizmo dưới sự tài trợ của của một tập đoàn lớn.
Không đơn thuần là một bài báo cáo nghiệm thu, bài viết này sẽ là một tài liệu tham khảo chi tiết về cách xây dựng một mô hình phòng học STEM chuẩn chỉnh, đáp ứng tiêu chuẩn, giúp các nhà quản lý giáo dục có cái nhìn “thực chiến” nhất.
1. Bối cảnh và “Bài toán” cần giải tại THPT trên địa bàn Cà Mau
Để tôi nhớ lại xem, ngày đầu tiên đội ngũ kỹ thuật của Bizmo đặt chân đến trường THPT ấy… Đó là một ngày nắng đặc trưng của miền Tây. Ngôi trường nằm tại xã Phước Long, bao quanh là hệ thống kênh rạch chằng chịt. Dù tinh thần hiếu học của thầy trò ở đây rất cao, nhưng cơ sở vật chất lại là một rào cản lớn.
Thực trạng trước khi triển khai
Trước khi dự án bắt đầu, phòng học dự kiến cải tạo là một phòng học truyền thống.
- Không gian: Bàn ghế kê theo dãy, cố định, rất khó để tổ chức hoạt động nhóm – đặc thù của môn STEM.
- Ánh sáng & Điện: Hệ thống đèn tuýp cũ không đủ độ sáng tiêu chuẩn (Lux), dây điện đi nổi chằng chịt, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn khi sử dụng nhiều thiết bị điện tử cùng lúc.
- Môi trường: Độ ẩm tại Cà Mau rất cao, khiến các thiết bị và nội thất gỗ thông thường dễ bị ẩm mốc, xuống cấp nhanh chóng.
Thách thức đặt ra cho Bizmo
Ban Giám Hiệu nhà trường và đơn vị tài trợ đã đặt ra một đề bài không hề đơn giản:
“Chúng tôi cần một mô hình phòng học STEM không chỉ đẹp để ‘cắt băng khánh thành’, mà phải bền bỉ, hiện đại và quan trọng nhất là giáo viên phải dạy được ngay, học sinh phải dùng được ngay.”
Yêu cầu về tính “thực chiến” này buộc chúng tôi phải cân não. Làm sao để thiết kế một không gian vừa kích thích sáng tạo, vừa đảm bảo độ bền vật lý trước khí hậu khắc nghiệt, lại vừa nằm trong gói ngân sách quy định?
2. Quy trình “May đo” giải pháp: Từ Tư duy đến Bản vẽ
Tại Bizmo, chúng tôi không áp dụng một công thức rập khuôn cho tất cả các trường. Chúng tôi gọi quy trình này là “May đo giải pháp” dựa trên tư duy thiết kế (Design Thinking).
Phòng STEM không chỉ là phòng học, nó là không gian sáng tạo. Tôi xin phép lặp lại ý này một lần nữa để nhấn mạnh tầm quan trọng của nó: Nó là nơi ý tưởng được sai và được sửa.
Đội ngũ kỹ sư của chúng tôi đã tiến hành đo đạc chi tiết từng mét vuông sàn, khảo sát hướng nắng, hướng gió để lên phương án bố trí tối ưu nhất:
- Phân khu chức năng: Tách biệt khu vực giảng dạy lý thuyết và khu vực thực hành chế tạo (Maker Space) nhưng vẫn đảm bảo sự liền mạch.
- Luồng di chuyển: Bố trí lối đi đủ rộng để giáo viên có thể tiếp cận từng nhóm học sinh trong quá trình hướng dẫn lắp ráp Robot.
- Tính mở: Thiết kế sẵn các đường chờ điện mạng để trường có thể nâng cấp thêm thiết bị trong tương lai (ví dụ: máy in 3D, kính VR) mà không cần đục phá tường.
3. Chi tiết Hạng mục Triển khai: Đâu là sự khác biệt?
Đây chính là phần quan trọng nhất, nơi thể hiện năng lực thực thi của đơn vị triển khai. Để tạo nên một mô hình phòng học STEM hiện đại, chúng tôi đã thực hiện đồng bộ hóa từ phần thô đến phần tinh. Dưới đây là bảng phân tích kỹ thuật chi tiết các hạng mục đã bàn giao.
3.1. Cải tạo cơ sở hạ tầng – Nền móng vững chắc
Nhiều đơn vị thường chú trọng vào thiết bị đắt tiền mà bỏ qua phần hạ tầng. Nhưng với kinh nghiệm của mình, tôi khẳng định: Hạ tầng yếu kém sẽ giết chết thiết bị công nghệ.
- Hệ thống điện an toàn tuyệt đối: Chúng tôi đã thay thế toàn bộ hệ thống cũ bằng tủ điện trung tâm mới, có Aptomat chống giật riêng biệt cho từng khu vực. Dây điện được đi trong nẹp vuông cao cấp, chống cháy lan. Tại sao phải kỹ lưỡng như vậy? Vì trong một tiết học STEM, có thể có đến 30-40 thiết bị (Laptop, Robot, Màn hình) hoạt động cùng lúc. Sự ổn định của dòng điện là yếu tố sống còn.
- Hệ thống chiếu sáng & Điều hòa không khí: Sử dụng 100% đèn LED Panel thế hệ mới, bố trí theo sơ đồ mô phỏng ánh sáng để triệt tiêu hiện tượng sấp bóng khi học sinh viết bài. Hệ thống máy lạnh và quạt trần được tính toán công suất để đảm bảo không khí lưu thông, giúp não bộ học sinh luôn tỉnh táo trong những tiết học lập trình căng thẳng.
- Sàn nhựa vân gỗ – Chi tiết nhỏ, tác dụng lớn: Thực ra… nhiều người nghĩ lót sàn gì cũng được. Nhưng không! Chúng tôi chọn Sàn nhựa vân gỗ hèm khóa cao cấp.
- Thứ nhất: Nó kháng nước tuyệt đối (rất hợp với Cà Mau).
- Thứ hai: Nó êm chân và tiêu âm. Khi học sinh làm rơi linh kiện robot, nó không tạo ra tiếng ồn lớn và giảm thiểu hư hỏng thiết bị.
3.2. Nội thất chuyên dụng: Bền bỉ và an toàn
Trong dự án này, toàn bộ nội thất được Bizmo thiết kế và sản xuất riêng. Chúng tôi sử dụng chất liệu chủ đạo là Gỗ MDF lõi xanh kháng ẩm phủ Melamine. Đây là lựa chọn tối ưu về chi phí và độ bền cho môi trường nhiệt đới.
Hãy cùng đi sâu vào chi tiết từng món đồ nội thất để thấy sự “tinh tế” trong thiết kế:
- Bàn thao tác – Sa bàn (Trung tâm của sự sáng tạo): Đây là nơi các trận đấu Robot diễn ra. Mặt bàn được gia cố khung sắt chịu lực, phủ Melamine dày chống trầy xước. Kích thước lớn cho phép 4-6 học sinh cùng đứng thao tác, tranh luận và thử nghiệm.
- Ghế học sinh: Thay vì ghế gỗ truyền thống, chúng tôi trang bị ghế sắt tấm dày, sơn tĩnh điện.
- Lý do: Độ bền cơ học cực cao, chịu được va đập. Lớp sơn tĩnh điện giúp chống rỉ sét do hơi muối biển (đặc thù vùng ven biển Cà Mau). Thiết kế có thể xếp chồng (stackable) giúp giải phóng không gian lớp học khi cần thiết.
- Bàn giáo viên & Bàn trung tâm: Thiết kế bo góc an toàn. Bàn giáo viên tích hợp các hộc tủ kỹ thuật để chứa bộ điều khiển trung tâm, micro, remote… giúp mặt bàn luôn gọn gàng.
- Hệ tủ lưu trữ thông minh:
- Tủ để đồ trung tâm & Kệ trên bàn kỹ thuật: Một phòng STEM bừa bộn là một phòng STEM thất bại. Chúng tôi thiết kế hệ tủ với các ngăn chia module, phù hợp kích thước của các hộp kit Robot. Điều này rèn luyện cho học sinh tính kỷ luật: lấy đâu trả đó.
- Rèm cuốn & Trang trí: Hệ thống rèm cuốn cản sáng 100% được lắp đặt để phục vụ các buổi trình chiếu slide. Các mảng tường được trang trí bằng tranh in Mica, các khẩu hiệu (Slogan) về khoa học và Logo trường, Logo nhà tài trợ. Hộp đèn Mica hắt sáng LED tạo điểm nhấn công nghệ, biến phòng học thành một “Studio” thực thụ.
3.3. “Trái tim” của phòng học: Hệ thống Thiết bị Công nghệ cao
Nếu nội thất là “xương sống” thì thiết bị chính là “bộ não” của mô hình phòng học STEM. Tại THPT thuộc tỉnh Cà Mau, chúng tôi đã triển khai gói thiết bị AI – Robotics tiên tiến nhất hiện nay.
A. Thiết bị hiển thị và tương tác
- Màn hình tương tác thông minh: Thay thế hoàn toàn bảng phấn và máy chiếu truyền thống. Màn hình 4K, cảm ứng đa điểm, cho phép giáo viên và học sinh thao tác vẽ, kéo thả trực tiếp.
- Máy tính Laptop cấu hình cao: Trang bị cho giáo viên và các nhóm học sinh để chạy các phần mềm giả lập 3D, phần mềm lập trình Python/C++.
B. Bộ học cụ Robot AI – Phân cấp chuyên sâu
Đây là điểm nhấn tạo nên sự khác biệt của Bizmo. Chúng tôi không cung cấp đồ chơi, chúng tôi cung cấp giáo cụ.
- Với cấp THPT: Chúng tôi trang bị bộ AI Super Engineer và Yansee Robot.
- AI Super Engineer: Là bộ kit lắp ráp nâng cao, giúp học sinh hiểu về kết cấu cơ khí, nguyên lý truyền động và lập trình điều khiển.
- Yansee Robot: Đây là dòng Robot mã nguồn mở mạnh mẽ. Nó được tích hợp các cảm biến đo khoảng cách, nhận diện màu sắc, camera AI nhận diện khuôn mặt. Học sinh THPT sẽ được học cách lập trình để Robot tự hành, tránh vật cản hoặc thực hiện các nhiệm vụ phức tạp.
- Mở rộng: Bên cạnh đó, hệ sinh thái của Bizmo còn có các dòng cho Tiểu học (AI Fantasy Zoo) và THCS (AI City Guardian), đảm bảo tính kế thừa nếu nhà trường muốn mở rộng quy mô sau này.
C. Giáo trình điện tử (LMS)
Không chỉ bán phần cứng, chúng tôi cung cấp “phần mềm” là tri thức. Hệ thống LMS (Learning Management System) đi kèm chứa hàng trăm bài giảng STEM được số hóa, cập nhật liên tục theo xu hướng thế giới 2025.
4. Yếu tố con người: Đào tạo và Chuyển giao công nghệ
Có một thực tế đáng buồn là nhiều mô hình phòng học STEM sau khi đầu tư tiền tỷ lại bị “đắp chiếu” vì… giáo viên không biết dùng.
Hiểu được nỗi đau đó, Bizmo coi trọng việc đào tạo ngang hàng với việc lắp đặt. Quy trình chuyển giao tại trường diễn ra nghiêm ngặt:
- Đào tạo kỹ thuật: Hướng dẫn Ban quản lý trường cách bật/tắt hệ thống điện, bảo quản Robot, sạc pin đúng cách.
- Đào tạo chuyên môn: Các chuyên gia của Bizmo tổ chức các buổi Workshop (Online & Offline) để hướng dẫn giáo viên bộ môn Lý – Tin – Công nghệ cách xây dựng bài giảng STEM, cách lập trình Robot Yansee từ cơ bản đến nâng cao.
- Đồng hành: Chúng tôi cam kết hỗ trợ kỹ thuật 24/7 trong suốt quá trình vận hành sau này.
5. Kết quả nghiệm thu và Bước chuyển mình của giáo dục Cà Mau
Ngày 6/12/2025 vừa qua, lễ khánh thành phòng học STEM tại THPT đã diễn ra trong niềm hân hoan của thầy trò và nhà tài trợ.
Bước vào căn phòng mới, ánh mắt của các em học sinh sáng lên niềm thích thú. Không còn những giờ học lý thuyết khô khan, giờ đây các em được tự tay lắp ráp, tự tay viết những dòng code đầu tiên để điều khiển Robot chạy trên sa bàn.
Một giáo viên tại trường đã chia sẻ:
“Trước đây, dạy về cảm biến hay trí tuệ nhân tạo, tôi chỉ có thể ‘dạy chay’ trên bảng đen. Học sinh rất khó hình dung. Giờ đây, với mô hình phòng học STEM hiện đại này, các em thấy tận mắt, sờ tận tay. Hiệu quả tiếp thu tăng lên rõ rệt.”
Đây chính là minh chứng rõ nét nhất cho tính hiệu quả của dự án. Nó không chỉ giải quyết bài toán cơ sở vật chất mà còn khơi dậy niềm đam mê khoa học công nghệ cho thế hệ trẻ vùng đất Mũi.
6. Tại sao nên chọn Bizmo cho giải pháp STEM tổng thể?
Giữa ma trận các đơn vị cung cấp thiết bị giáo dục, Bizmo tự tin khẳng định vị thế với giải pháp “All-in-one” (Tất cả trong một):
- Tính đồng bộ: Từ thiết kế, thi công nội thất đến cung cấp thiết bị và đào tạo đều do một đơn vị chịu trách nhiệm. Đảm bảo tính nhất quán và dễ dàng bảo hành.
- Tính thực chiến: Sản phẩm của chúng tôi dựa trên nhu cầu thực tế của giáo dục Việt Nam, bám sát chương trình GDPT mới.
- Cam kết: Chúng tôi có chuyên môn sâu, kinh nghiệm thực tế và uy tín đã được kiểm chứng qua nhiều dự án lớn nhỏ.
Tham khảo thêm: Tầm quan trọng của việc đầu tư phòng STEM Lab trong bối cảnh giáo dục mới
Việc đầu tư mô hình phòng học STEM tại THPT thuộc tỉnh Cà Mau là một bước đi chiến lược và đầy nhân văn. Nó chứng minh rằng, khoảng cách địa lý không thể ngăn cản sự tiếp cận với nền giáo dục tiên tiến.
Câu chuyện tại Cà Mau đã thành công. Còn ngôi trường của bạn thì sao? Bạn đã sẵn sàng cho sự thay đổi này chưa? Hay vẫn còn đang băn khoăn về bài toán ngân sách và phương án triển khai?
Đừng để sự do dự làm chậm bước tiến của học sinh. Hãy liên hệ ngay với Bizmo để chúng tôi cùng bạn giải bài toán này.
- Hotline: 0971 904 499 hoặc 0978 291 429
- Email: info@vnsea.edu.vn
- Website: https://vnsea.edu.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/vnsea.edu
